ΜΝΗΜΗ

Η μνήμη είναι μια λειτουργία μεγάλης σημασίας για τον άνθρωπο.Άν δεν υπήρχε η μνήμη δεν μπορούσαμε να συγκρατήσουμε καμιά από τις εμπειρίες μας και επομένως δεν θα υπήρχε μάθηση.Η ζωή μας θα ήταν μια συνεχής ροή από στιγμιαίες ασύνδετες εντυπώσεις,χωρίς καμιά σημασία.Χωρίς τη μνήμη δεν μπορεί όχι μόνο να υπάρξει μάθηση,αλλά ούτε συνείδηση και αίσθηση του εαυτού.
Ο μαθηματικός John Griffith έχει υπολογίσει ότι ένα άτομο με ένα μέσο όρο διάρκειας ζωής θα έχει αποθηκεύσει περίπου πεντακόσιες φορές τόσες πληροφορίες όσες μπορεί να υπάρχουν σε όλους τους τόμους της εγκυκλοπαίδειας Britannica.
Η εντυπωσιακή ικανότητα της ανθρώπινης μνήμης εξαρτάται από τη λειτουργία ενός πολύπλοκου νοητικού συστήματος.Οι ψυχολόγοι συλλαμβάνουν τη μνήμη σαν μια λειτουργία που αποτελείται από τρία στάδια:
την κωδικοποίηση,την αποθήκευση και την ανάσυρση
Κατ’αρχάς οι πληροφορίες πρέπει να εισαχθούν στη μνήμη,ένα βήμα που απαιτεί κωδικοποίηση.Ακριβώς όπως οι εισερχόμενες αισθητήριες πληροφορίες πρέπει να κωδικοποιηθούν ώστε να μπορούν να ερμηνευτούν από τον εγκέφαλο,έτσι και οι πληροφορίες που πρέπει να αποθηκευτούν στη μνήμη πρέπει να κωδικοποιηθούν με τέτοιο τρόπο ώστε το μνημονικό σύστημα να μπορεί να τις αποδέχεται και να τις χρησιμοποιεί. Στο μνημονικό σύστημα οι αισθητήριες πληροφορίες τοποθετούνται σε διάφορους μνημονικούς κώδικες,οι οποίοι είναι νοητικέςαναπαραστάσεις των φυσικών ερεθισμάτων.Για παράδειγμα,οι ακουστικοί κώδικες αναπαριστάνουν τις πληροφορίες ως ακολουθίς των ήχων,ενώ οι οπτικοί κώδικες αναπαριστάνουν τα ερεθίσματα ως εικόνες.Οι σημασιολογικοί κώδικες εξάγουν το νόημα από τις εισερχόμενες πληροφορίες και το αναπαριστάνουν κατάλληλα.
Το δεύτερο βασικό στάδιο της μνήμης είναι η αποθήκευση,
που αναφέρεται στη διατήρηση των πληροφοριών για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Το τρίτο στάδιο,η ανάσυρση,συμβαίνει όταν βρίσκετε πληροφορίες που είναι αποθηκευμένες στη μνήμη και τις επαναφέρετε στη συνέιδηση.Η ανάσυρση αποθηκευμένων πληροφοριών,όπως π.χ.της διεύθυνσής σας ή του αριθμού του τηλεφώνου σας,είναι πάντα τόσο γρήγορη και εύκολη που μοιάζει να είναι αυτόματη.Μόνο όταν προσπαθείτε να ανασύρετε άλλου είδους πληροφορίες-όπως π.χ.την απάντηση σε κάποια ερώτηση την οποία γνωρίζετε αλλά δεν μπορείτε να θυμηθείτε-τότε αποκτάτε επίγνωση της διαδικασίας της ανάσυρσης.
Οι διαδικασίες ανάσυρσης περιλαμβάνουν την ανάκληση και την αναγνώριση.Για να ανακαλέσετε πληροφορίες,όπως π.χ.όταν γράφετε ένα διαγώνισμα,πρέπει να τις ανασύρετε από τη μνήμη,χωρίς ιδιαίτερη βοήθεια.Η αναγνώριση όμως υποβοηθείται από ενδείξεις,όπως π.χ.οι εναλλακτικές απαντήσεις που δίνονται σε μια δοκιμασία πολλαπλών επιλογών.Συνεπώς η αναγνώριση τείνει να είναι ευκολότερη από την ανάκληση.

Οι βασικές διαδικασίες της μνήμης

Παρόλο ότι η έρευνα της μνήμης άρχισε στην ψυχολόγία από πολύ νωρίς,εν τούτοις οι πρώτες θεωρίες για το πώς μπορεί να λειτουργεί η μνήμη άρχισαν να εμφανίζονται στα μέσα του 1960-1970.Οι πιο σημαντικές από τις θεωρίες αυτές ήταν:των
Atkinson και Shiffrin(1968), γνωστή ως η θεωρία των δύο λειτουργιών(της βραχύχρονης και της μακρόχρονης μνήμης),η θεωρία των επιπέδων επεξεργασίας των Craik και Lockhart(1974),σύμφωνα με την οποία οι πληροφορίες που συγκρατούνται καλύτερα είναι αυτές που έχουν γίνει αντικείμενο βαθύτερης επεξεργασίας,και η θεωρία της μνήμης εργασίας των Baddeley και Hitch(1974),που έρχεται κοντύτερα σε αυτά που ποστεύουμε σήμερα για τη μνήμη.





Αισθητήρια καταγραφή

Για να αναγνωρίσουμε τα εισερχόμενα ερεθίσματα,ο εγκέφαλος πρέπει να τα αναλύσει και να τα συγκρίσει με τα ήδη αποθηκευμένα στη μακρόχρονη μνήμη.Αν και αυτή η διαδικασία είναι πολύ γρήγορη,ωστόσο απαιτεί χρόνο.Η σημαντικότερη λειτουργία της μνήμης είναι να συγκρατήσει τις πληροφορίες για αρκετό χρόνο,με σκοπό να τις επεξεργαστεί περαιτέρω.Αυτή η διατήρηση είναι δουλειά των αισθητήριων καταγραφέων,των οποίων η ικανότητα αποθήκευσης εξεσφαλίζει μια σχεδόν ολοκληρωμένη αναπαράσταση του αισθητήριου ερεθίσματος.Υπάρχουν ξεχωριστοί καταγραφείς για καθεμιά από τις πέντε αισθήσεις,και κάθε καταγραφέας είναι ικανός να αποθηκεύσει μια σχετικά μεγάλη ποσότητα πληροφοριών.(Best,1992).
Οι μνήμες που διατηρούνται στους αισθητήριους καταγραφείς είναι φευγαλέες,αλλά διαρκούν αρκετά ώστε να επιτρέψουν να αρχίσει η αναγνώριση του ερεθίσματος(Elliς&Hunt,1989).Π.χ. καθώς διαβάζετε μια πρόταση,αναγνωρίζετε και ερμηνεύετε τις πρώτες λίγες λέξεις.Συγχρόνως,οι επόμενες λέξεις εξετάζονται και παραμένουν στον οπτοκό αισθητήριο καταγραφέα-μέχρι να μπορέσετε να τις επεξεργαστείτε.
Το γεγονός ότι οι αισθητήριες μνήμες εξασθενούν γρήγορα αν δεν γίνει περαιτέρω επεξεργασία τους είναι ένα προσαρμοστικό χαρακτηριστικό του μνημονικού συστήματος.Δεν μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει όλες τις εικόνες,ήχους,μυρωδιές,γεύσεις και οπτικά αισθήματα που αποτυπώνονται στα αισθητήρια όργανά του σε κάθε δεδομένη στιγμή.Η επιλεκτική προσοχή εστιάζει τις νοητικές διαδικασίες σε ένα μόνο μέρος του ερεθίσματος και επιπλέον ελέγχει τις πληροφορίες γίνονται αντικείμενο περαιτέρω επεξεργασίας.Πράγματι,μέσω της αντίληψης οι φευγαλέες εντυπώσεις της αισθητηριακής μνήμης προσλαμβάνονται και μετεφέρονται στη βραχύχρονη μνήμη.



Βραχύχρονη μνήμη ή μνήμη εργασίας

Οι αισθητήριοι καταγραφείς επιτρέπουν στο μνημονικό σύστημα να αναπτύξει μια αναπαράσταση του ερεθίσματος,αλλά δεν επιτρέπουν τη λεπτομερέστατη αναπαράσταση και ανάλυση που χρειάζεται αν οι πληροφορίες πρόκειται να χρησιμοποιηθούν με κάποιο τρόπο.Αυτές οι λειτουργίες πραγματοποιούνται από τη βραχύχρονη μνήμη,το μέρος του μνημονικού μας συστήματος που αποθηκεύει περιορισμένο αριθμό πληροφοριών για περίπου δεκαοχτώ δευτερόλεπτα.
Αν και η βραχύχρονη μνήμη θεωρήθηκε αρχικά ως μια προσωρινή αποθήκη πληροφοριών,τώρα αναγνωρίζεται ως μια πιο πολύπλοκη λειτουργία,που εξυπηρετεί πολλαπλούς σκοπούς.Πολλοί ερευνητές αναφέρονται στη βραχύχρονη μνήμη με τον όρο μνήμη εργασίας,διότι εμπλέκεται σε πολλές νοητικές εργασίες,από το σχηματισμό του αριθμού ενός τηλεφώνου μέχρι τη λύση πολύπλοκων μαθηματικών προβλημάτων.Ας υποθέσουμε π.χ. ότι αγοράζεται κάτι που κοστίζει κάποιο ποσό,πληρώνετε και ελέγχεται τα ρέστα σας.Για να το κάνετε αυτό πρέπει να θυμηθείτε την τιμή,να ανασύρετε τους κανόνες της πρόσθεσης από την μακρόχρονη μνήμη και να κρατήσετε ένα λογαριασμό για το πόσα ρέστα έχετε μέχρι τώρα.Με τον ίδιο τρόπο,προσπαθείστε να ανακαλέσετε πόσα παράθυρα υπάρχουν στο μπροστινό μέρος του σπιτιού που μεγαλώσατε.Στην προσπάθειά σας να απαντήσετε σ’αυτήν την ερώτηση,πιθανώς να σχηματίσετε μια νοητική εικόνα του κτιρίου,την ο[ποία πρέπει να κρατήσετε στη μνήμη εργασίας για να την επεξεργαστείτε κα να μετρήσετε τα παράθυρα.Επομένως είναι εμφανές ότι στη βραχύχρονη μνήμη συμβαίνει κάτι πολύ περισσότερο από την απλή αποθήκευση πληροφοριών.Πολλοί ερευνητές θεωρούν τη βραχύχρονη μνήμη ως μέρος ενός πιο πολύπλοκου συστήματος της μνήμης εργασίας του οποίου τα συστα τικά στοιχεία λειτουργούν μαζό σε μια ημι-ανεξάρτητη βάση(Baddeley,1992,Baddeley&Hitch,1974).

H Κωδικοποίηση στη βραχύχρονη μνήμη

Η κωδικοποίηση πληροφοριών στη βραχύχρονη μνήμη είναι πιο περίπλοκη και ποικίλη από ό,τι στους αισθητήριους καταγραφείς(Βrandimonte,Hitch&Bishop,1992).Συχνά η ακουστική κωδικοποίηση φαίνεται να κυριαρχεί.Κάποιες ενδείξεις που επιβεβαιώνουν αυτό τον ισχυρισμό προέρχονται από μια ανάλυση λαθών που κάνουν οι άνθρωποι όταν κωδικοποιούν πληροφορίες στη βραχύχρονη μνήμη.Αυτά τα λάθη τείνουν να είναι ακουστικά συσχετιζόμενα,πράγμα που σημαίνει ότο εμπλέκουν την αντικατάσταση παρόμοιων ήχων.O Robert Conrab(1964) έδειξε στους ανθρώπυς σειρές γραμμάτων και τους ζήτησε να επαναλάβουν αμέσως τα γράμματα.Τα λάθη τους αφορούσαν στην αντικατάσταση του σωστού γράμματος,π.χ.του C,με ένα άλλο που έμοιαζε με το C ακουστικά-όπωςπ.χ. με το D,P,T.Αυτά τα λάθη συνέβαιναν παρόλο που τα γράμματα παρουσιάζονταν μόνο οπτικά,χωρίς κανένα ήχο.

Ικανότητα αποθήκευσης της βραχύχρονης μνήμης

Ο Ebbinghaus(1885-1902) ήταν ένας από τους πρώτους ψυχολόγους που μελέτησε πειραματικά τις διαδικασίες της μνήμης.Οι έρευνές του έδειξαν ότι υπάρχουν όρια στη διάρκεια της βραχύχρονης μνήμης.Ο Ebbinghaus μελέτησε τον αριθμό των επαναληπτικών δοκιμών που του χρειάστηκαν για να μάθει λίστες ψευδολέξεων διαφορετικών μεγεθών(και να τις ανακαλέσει με τη σειρά).Οι λίστες που αποτελούνταν από έξι στοιχεία ή λιγότερα μπορούσαν να μαθευτούν με μία μόνο επαναληπτική δοκιμή.όταν όμως στη λίστα αυτή προσθέτονταν ακόμη λίγα στοιχεία,ο αριθμός των δοκιμών που ήταν απαραίτητες για μια τέλεια επίδοση αυξανόταν σημαντικά.Για παράδειγμα,μια λίστα από 10 στοιχεία μπορεί να απαιτούσε δώδεκα δοκιμές ή και περισσότερες.Υπάρχουν μια απότομη διαφοροποίηση ανάμεσα στις λίστες με έξι στοιχεία και στις λίστες με δέκα ή και περισσότερε στοιχεία.

Μερικές εφαρμογές της έρευνας για τη βραχύχρονη μνήμη.

Η έρευνα για τη βραχύχρονη μνήμη είναι σημαντική για πολλούς λόγους.Ένας από αυτούς είναι ότι πρέπει να είμαστε ικανοί να διατηρούμε πληροφορίες στο μυαλό μας προκειμένου να εκτελούμε πρόσθετες δραστηριότητες.Αν δεν είχαμε κάποια ικανότητα για βραχύχρονη μνήμη δεν θα μπορούσαμε να συγκρατήσουμε νέους αριθμούς τηλεφώνων για αρκετή ώρα στη μνήμη μας για να τους σχηματίσουμε και δεν θα μπορούσαμε να προσθέσουμε ή να πολλαπλασιάσουμε αριθμούς με το μυαλό μας.
Παρομοίως χρειάζεται να συγκρατούμε πληροφορίες για κάποια χρονικά διαστήματα για να λύνουμε προβλήματα,να κατανοούμε προτάσειςκ.λ.π.Για παράδειγμα,σκεφτείτε μια πρόταση σαν αυτή: «Ο Δημήτρης,το αγόρι με τα κίκκινα μαλλιά που μένει δίπλα και του αρέσει το μπάσκετ,υπέγραψε ένα συμβόλαιο χθες».Για να αντιληφθούμε ότι ήταν ο Δημήτρης που υπέγραψε το συμβόλαιο,πρέπει να κρατήσουμε τη λέξη Δημήτρης στο μυαλό μας μέχρι να ακούσουμε το κύριο ρήμα της πρότασης(υπέγραψε).Επειδή ι ικανότητά μας για βραχύχρονη μνήμη είναι περιορισμένη,πολύπλοκες προτάσεις που υπερβαίνουν τη μνημονική μας ικανότητα μπορεί να μη γίνουν κατανοητές.















Μακρόχρονη μνήμη

H βραχύχρονη μνήμη διατηρεί τις πληροφορίες για τόσο σύντομο χρονικό διάστημα που οι άνθρωποι όταν μιλάνε για τη μνήμη συνήθως έχουν στο μυαλό τους τη μακρόχρονη μνήμη,της οποίας τις διαδικασίες κωδικοποίησης και αποθήκευσης θα παρουσιάσουμε στη συνέχεια.

Η κωδικοποίηση στη μακρόχρονη μνήμη.

Η κωδικοποίηση πληροφοριών στη μακρόχρονη μνήμη είναι ορισμένες φορές αυτόματη και άλλες το αποτέλεσμα μιας επίπονης διαδικασίας.Διάφορες έρευνες έχουν δείξει πως η κωδικοποίηση στη μακρόχρονη μνήμη συχνά αγνοεί τις επιφανιακές λεπτομέρειες και αντί αυτών κωδικοποιεί τη γενική,υπονοούμενη σημασία των πληροφοριών.
Η κυριαρχία της σημασιολογικής κωδικοποίησης στη μακρόχρονη μνήμη φάνηκε σε μια κλασική μελέτη της Jacgueline Sachs (1967).Στην έρευνα αυτή,μια ομάδα ανθρώπων άκουσαν μαγνητοφωνημένα αποσπάσματα κειμένων και στη συνέχεια τους δόθηκαν προτάσεις και ρωτήθηκαν κατά πόσο η κάθε πρόταση υπήρχε στο μαγνητοφωνημένο κείμενο στην ακριβή της μορφή ή όχι.Οι άνθρωποι τα κατάφεραν πολύ καλά όταν εξετάζονταν αμέσως,διότι χρησιμοποιούσαν κυρίως τη βραχύχρονη μνήμη.Πάντως,μετά από 27 δευτερόλεπτα μόνο,στο σημείο δηλαδή εκείνο όπου οι πληροφορίες έπρεπε να ανασυρθούν από τη μακρόχρονη μνήμη,δεν μπορούσαν να προσδιορόσουν ποια από τις δύο προτάσεις είχαν προηγουμένως ακούσει όταν οι προτάσεις εξέφραζαν την ίδια σημασία-π.χ. δεν μπορούσαν να αποφασίσουν αν είχαν ακούσει την πρόταση «Έστειλε ένα γράμμα σχετικά μ’αυτό στο Γαλιλαίο,το μεγάλο Ιταλό επιστήμονα» ή την πρόταση «Ένα γράμμα σχετικά μ’αυτό εστάλη στον Γαλιλαίο,το μεγάλο Ιταλό επιστήμονα» .Εν συντομία,θυμόντουσαν τη γενική σημασία αυτού που είχαν ακούσει και όχι και την ακριβή διατύπωσή του.

Η αποθηκευτική ικανότητα της μακρόχρονης μνήμης

Ενώ η ικανότητα της βραχύχρονης μνήμης είναι περιορισμένη,η ικανότητα της μακρόχρονης μνήμης είναι εξαιρετικά μεγάλη.Οι περισσότεροι ερευνητές πιστεύουν ότι είναι,χωρίς υπερβολή,απεριόριστη(Μedin&Ross,1992).Είναι αδύνατο να το αποδείξουμε αυτό,αλλά δεν υπάρχει καμιά περίπτωση ανθρώπων που να μην μπορούν να μάθουν κάτι καινούριο επειδή είχαν αποθηκεύσει πάρα πολλές πληροφορίες στη μακρόχρονη μνήμη τους.Γνωρίζουμεότι οι άνθρωποι αποθηκεύουν τεράστιες ποσότητες πληροφοριών στη μακρόχρονη μνήμη και ότι συχνά τις θυμούνται αρκετά καλά για μεγάλα χρονικά διαστήματα.Για παράδειγμα,οι άνθρωποι είναι εκπληκτικά ακριβείς στην αναγνώριση των προσώπων των συμμαθητών τους από το γυμνάσιο,ακόμα κι αν έχουν να οτυς δουν πάνω από 25 χρόνια(Bruck,Cavanang&Ceci,1991).

Είδη της μακρόχρονης μνήμης

Η έρευνα στην ψυχολογία έχει δείξει ότι υπάρχουν τουλάχιστον τρία είδη μακρόχρονης μνήμης,ανάλογα με την πληροφορία που γίνεται αντικείμενο επεξεργασίας:
επεισοδιακή,σημασιολογική και διαδικαστική.
Η μνήμη ενός συγκεκριμένου γεγονότος που συνέβη ενώ ήσαστε παρόντες ονομάζεται επεισοδιακή μνήμη,όπως π.χ.τι φάγατε χθες,τι κάνατε το περασμένο καλοκαίρι ή που ήσαστε το βράδυ της περασμένης Παρασκευής.Η σημασιολογική μνήμη περιλαμβάνει τη γενικευμένη γνώση του κόσμου,η οποία δεν εμπλέκει τη μνήμηενός συγκεκριμένου γεγονότος.Για παράδειγμα,μπορείτε να απαντήσετε σε μια ερώτηση του τύπου, «Η φάλαινα είναι θηλαστικό ή αμφίβιο;»,χωρίς να θυμάστε κανένα συγκεκριμένο επεισόδιο κατά το οποίο να μάθατε ότι οι φάλαινες είναι θηλαστικά.Η διαδικαστική μνήμη η οποία εμπλέκει την εκμάθηση συμπεριφορών και δεξιοτήτων αναφέρεται στη μνήμη του πώς κάνουμε πράγματα,όπως π.χ. πώς οδηγούμε ένα ποδήλατο,πώς διαβάζουμε ένα χάρτη ή πώς δένουμε τα κορδόνια των παπουτσιών μας .
Έκδηλη και άδηλη μνήμη

Για πολλά χρόνια οι ψυχολόγοι που ενδιαφέρονταν για τη μνήμη εστίασαν την έρευνά τους στην έκδηλη μνήμη,τις διαδικασίες μέσω των οποίων οι άνθρωποι σκόπιμα προσπαθούν να θυμηθούν κάτι.Όταν προσπαθείτε να θυμηθείτε πότε πήγατε τις τελευταίες σας διακοπές ή να πείτε σε κάποιον που γεννηθήκατε,χρησιμοποιείται την έκδηλη μνήμη.
Αντιθέτως,η άδηλη μνήμη είναι η ακούσια ανάμνηση και επίδραση των προϋπαρχουσών εμπειριών.Για παράδειγμα,ενώ παρακολουθείτε μια ταινία που δείχνει ένα μεγάλο ταξίδι με αυτοκίνητο,μπορεί να αρχίσετε να νιώθετε ανησυχία γιατί υποσυνείδητα έχετε ανακαλέσει τη στιγμή που είχατε προβλήματα με τη μηχανή του αυτοκινήτου σας σ’ένα παρόμοιο ταξίδι.Η άδηλη μνήμη λειτουργεί αυτόματα και ασυνείδητα.
Δεν πρέπει να μας εκπλήσει το γεγονός ότι η προηγούμενη εμπειρία επηρεάζει τον τρόπο συμπεριφέρονται οι άνθρωποι.Αυτό που μας εκπλήσσει είναι ότι συχνά οι άνθρωποι αγνοούν ότι οι ενέργειές τουςεπηρεάζονται από προηγούμενα γεγονότα.Επειδή κάποια σημαντικά γεγονότα δεν μπορούν να ανακληθούν,ακόμα και αν οι άνθρωποι προσπαθούν να τα ανακαλέσουν,η άδηλη μνήμη έχει υποστηριχτεί ότι εμπλέκει «τη μνήμη χωρίς την ενθύμηση».Οι διαφορές ανάμεσα στην έκδηλη και άδηλη έχουν γίνει αντικείμενο μελέτης από τον Καναδό ψυχολόγo Endel Tulving και τους συνεργάτες του.Τα πειράματά τους έχουν δείξει πως τα δύο αυτά είδη μνήμης χρησιμοποιούν διαφορετικές αρχές και μπορεί να εμπλέκουν τη δραστηριότητα διαφορετικών νευρικών δικτύων στον εγκέφαλο.
Οι ψυχολόγοι σήμερα διερευνούν το ρόλο της έκδηλης και άδηλης μνήμης σε σημαντικά φαινόμενα της ψυχολογίας,όπως την αμνησία,την κατάθλιψη,τη λύση προβλημάτων,τις συγκινήσεις και την ανάπτυξη.





Μνημονικές στρατηγικές

Οι μνημονικές στρατηγικές(τεχνικές που έχουν σχεδιαστεί για να βοηθήσουν τη μνήμη)έχουν μια μακρά ιστορία που αρχίζει από τους αρχαίους Έλληνες.Οι Αρχαίοι Έλληνες,για παράδειγμα,επινόησαν τη μέθοδο των θέσεων,που βοηθά τους ανθρώπους να θυμηθούν ένα μεγάλο αριθμό αντικειμένων στη σωστή σειρά.Το πρώτο βήμα σ’αυτη τη μέθοδο είναι να επινοήσουμε κάποιες θέσεις,όπως π.χ.θέσεις στο δωμάτιο μας όπου μπορούν να τοποθετηθούν τα αντικείμενα.Μετά από αυτό,μπορούμε να δημιουργήσουμε νοητικές εικόνες για να συνδέσουμε καθένα από τα αντικείμενα στη σειρά με μια συγκεκριμένη θέση.Όταν μετά θελήσουμε να ανακαλέσουμε τα αντικείμενα,μπορούμε να πραγματοποιήσουμε μια νοητική διαδρομή,ανακαλώντας απλώς ό,τι έχει αποθηκευτεί σε κάθε θέση κατά μήκος της διαδρομής.Π.χ. μπορούμε να θυμηθούμε τα πράγματα που πρέπει να αγοράσουμε από τον μπακάλη σκεπτόμενοι κάθε αντικείμενο σε διαφορετικές θέσεις κατά μήκος του δωματίου-μια φέτα ψωμί καρφωμένη στην πόρτα του δωματίου,μπίρα στη βιβλιοθήκη,ένα αβγό κρεμασμένο από τη λάμπα και ούτε καθεξής.
Υπάρχουν πολλές μνημονικές τεχνικές που προσπαθούν να επιβάλλουν οργάνωση και σημασία στο μαθησιακό υλικό.Για παράδειγμα,το δύσκολο έργο του να θυμηθούμε το όνομα κάποιου διευκολύνεται πάρα πολύ με τη μέθοδο «λέξη-κλεδί»που λειτουργεί με τον ακόλουθο τρλοπο:πρώτα απ’όλα επιλέγουμε κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστιστικό του ονόματος του ατόμου και το συνδέουμε με μια νοητική εικόνα.Π.χ.ο κύριος Ζαράρης μπορεί να συνδεθεί με την εικόνα του ψωμιού,ενώ η κυρία Παπαευαγγέλου μπορεί να συνδεθεί με τα ομώνυμα μπισκότα.
Ο τρόπος αυτός μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας,όπου συνδέουμε τις ξενικές λέξεις με κάποιες οικείες εικόνες.Διάφορες έρευνες έχουν δείξει ότι μνημονικές στρατηγικές σαν τις παραπάνω μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τη μνημονική μας ικανότητα (π.χ.Morris,Jones&Hampson,1978,Atkinson,1975).
H επιτυχία τους υποστηρίζει αυτά που είπαμε παραπάνω σχετικά με τη μνήμη,ότι δηλαδή είναι σημαντικό να συνδέουμε τις νέες πληροφορίες με αυτά που ήδη γνωρίζουμε.
Κλείνοντας την εργασία μου θέλω να αναφέρω ότι τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται ραγδαία ο κλάδος των νευροεπιστημών που μελετά τη φυσιολογία της μνήμης.Οι έρευνες δείχνουν ότι υπάρχουν πολλές εγκεφαλικές περιοχές οι οποίες εμπλέκονται σε μνημονικές διεργασίες.









Πηγή:Στέλλα Βοσνιάδου,Εισαγωγή στην Ψυχολογία(τόμος Α,Βιολογικές,Αναπτυξιακές και Συμπεριφοριστικές Προσεγγίσεις),GUTENBERG.ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ



















ΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟ ΡΟΔΟΥ
ΓΕΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΔΑΣΚΑΛΩΝ
2008-09





ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ:κ. ΛΙΠΟΥΡΔΗ

ΜΑΘΗΜΑ:ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΟΝΟΜΑ:ΠΑΠΑΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΑ



ΘΕΜΑ:Η ΜΝΗΜΗ