H ΡΟΔΟΣ

Ρόδος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
Συντεταγμένες: 36°11′01″N 27°57′50″E / 36.1836, 27.9639
Νήσος Ρόδος
Πρωτεύουσα Νήσου
Ρόδος
Νομός
Δωδεκανήσου
Περιφέρεια
Νοτίου Αιγαίου
Γεωγραφικό Διαμέρισμα
Αιγαίο Πέλαγος
Χώρα
Ελλάδα
Έκταση
1.398 τ.χλμ.
Πληθυσμός
117.007 2001
Το άρθρο αναφέρεται στο νησί της Ρόδου. Για την πρωτεύουσα του νησιού βλέπε Ρόδος (πόλη)
Μεσαιωνική Πόλη της ΡόδουaUNESCO Μνημείο ΠΠΚ

Χώρα μέλος
Ελλάδα
Τύπος
Πολιτισμικό
Κριτήρια
ii, iv, v
Ταυτότητα
#493
Περιοχήb
Ευρώπη
Ιστορικό εγγραφής
Περιγραφή:
198812η Συνεδρίαση
a Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων της ΠΠΚb Επίσημη καταχώρηση από την UNESCO
Η Ρόδος, με έκταση 1.398 τ.χλμ., είναι το μεγαλύτερο νησί των Δωδεκανήσων και το τέταρτο σε έκταση νησί του Αιγαίου. Γενικότερα, είναι και το τέταρτο σε έκταση νησί της Ελλάδας. Βρίσκεται περίπου 460 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Αθήνας, 380 χιλιόμετρα δυτικά της Κύπρου και 18 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Τουρκίας.Η πόλη της Ρόδου είναι πρωτεύουσα του ομώνυμου νησιού και του νομού Δωδεκανήσου. Το ευρύτερο Πολεοδομικό Συγκρότημα της πόλης της Ρόδου (Δήμος Ροδίων, Ιαλυσού και Καλλιθέας) έχει μόνιμο πληθυσμό 117.007 κατοίκους (απογραφή 2001), ενώ ο Δήμος Ροδίων λόγω του φαινομένου της εσωτερικής μετανάστευσης τα τελευταία χρόνια, υπολογίζεται ότι έχει περίπου 98.000 κατοίκους. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή (2001) ωστόσο η πόλη της Ρόδου έχει επίσημα 53.709 κατοίκους και είναι η μεγαλύτερη πόλη στο το Αιγαίο πέλαγος.[[1]](απογραφή 2001) .
Πίνακας περιεχομένων[Απόκρυψη]
1 Μυθολογία
2 Αρχαία χρόνια
3 Ρωμαϊκή κυριαρχία
4 Βυζαντινά χρόνια
5 Ιπποτοκρατία
6 Οθωμανική κυριαρχία
7 Νεότερα χρόνια
8 Διοικητική διαίρεση
9 Γεγονότα
10 Πρόσωπα
11 Βιβλιογραφία
12 Εξωτερικές συνδέσεις
//

[Επεξεργασία] Μυθολογία
Πολλοί μύθοι έχουν συνδεθεί με τη δημιουργία της Ρόδου. Σύμφωνα με τον Πίνδαρο, όταν ο Δίας επικράτησε των Γιγάντων, αποφάσισε να μοιράσει τη γη στους Ολύμπιους Θεούς. Ο Ήλιος όμως, έλειπε από τη μοιρασιά κι έμεινε χωρίς γη. Ο Δίας για να μην τον αδικήσει είπε να ξανακάνουν τη μοιρασιά αλλά ο Ήλιος τότε είπε πως η γη που θα αναδύονταν από τη θάλασσα όταν θα ανατέλλει το επόμενο πρωινό θα γινόταν δική του. Έτσι αναδύθηκε ένα πανέμορφο και καταπράσινο νησί, η Ρόδος. Ο Ήλιος συνεπαρμένος από την ομορφιά της την έλουσε με τις ακτίνες του. Από τότε η Ρόδος είναι το νησί του Ήλιου, το πιο φωτεινό και λαμπερό. Ένας άλλος μύθος αναφέρει ότι η Ρόδος ήταν νύμφη, κόρη του Ποσειδώνα, και γυναίκα του Ήλιου.

[Επεξεργασία] Αρχαία χρόνια
Σαν πρώτοι κάτοικοι του νησιού αναφέρονται οι Κάρες, που προέρχονταν από την Μικρά Ασία. Ακολούθησαν οι Φοίνικες και οι Μινωίτες, από τη γειτονική Κρήτη, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Ιαλυσού το 1500 π.Χ. και συνέβαλαν στην οικονομική άνθηση του νησιού. Αργότερα το 1100 περίπου π.Χ. οι Δωριείς κυριαρχούν στο νησί και ιδρύουν τις τρεις μεγάλες πόλεις: Λίνδο, Κάμειρο και Ιαλυσό. Κατά την περίοδο της μακεδονικής κυριαρχίας οι Ροδίτες συμμάχησαν με τους Μακεδόνες. Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου συμμάχησαν με τους Πτολεμαίους της Αιγύπτου προκαλώντας την έχθρα του Αντίγονου, πατέρα του Δημητρίου του Πολιορκητή. Το 305 π.Χ. οι Ροδίτες αντιμετώπισαν τον Δημήτριο τον Πολιορκητή που προσπάθησε να κυριεύσει την πόλη χωρίς επιτυχία παρά τις σκληρές προσπάθειές του. Για να θυμούνται τη μεγάλη τους νίκη δημιούργησαν τον Κολοσσό της Ρόδου που αποτέλεσε ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου.

[Επεξεργασία] Ρωμαϊκή κυριαρχία
Από τα τέλη του 3ου αιώνα π.Χ. η Ρώμη αρχίζει να κυριαρχεί στη Μεσόγειο, ως η νέα δύναμη της εποχής. Οι Ροδίτες κατά τη διάρκεια του Β’ Μακεδονικού πολέμου συμμάχησαν με τους Ρωμαίους. Το 164 π.Χ. οι Ρωμαίοι αναγκάζουν τους Ροδίτες να υπογράψουν νέα συνθήκη, σύμφωνα με την οποία θα είχαν κοινούς φίλους και εχθρούς. Το αποτέλεσμα ήταν η Ρόδος να γνωρίσει μεγάλες καταστροφές, καθώς βρέθηκε στο στόχαστρο του Κάσιου, ο οποίος για να εκδικηθεί τον Καίσαρα λεηλάτησε τη Ρόδο.

[Επεξεργασία] Βυζαντινά χρόνια

Το μεσαιωνικό κάστρο της Μονολίθου
Η Ρόδος ήταν από τα πρώτα Ελληνικά νησιά που ασπάστηκαν το Χριστιανισμό. Πιθανολογείται, χωρίς να αποδεικνύεται οτι ο Απόστολος Παύλος πέρασε από τη Ρόδο και συγκεκριμένα στη Λίνδο και δίδαξε στους κατοίκους τη νέα θρησκεία. Το 395 η Ρόδος γίνεται επαρχία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και η πόλη της Ρόδου ορίζεται πρωτεύουσα του νησιού.
Το 620 το νησί γνωρίζει την Περσική κυριαρχία. Ακολουθούν επιδρομές από Σαρακηνούς και Σελτζούκους κατά τις οποίες η Ρόδος γνωρίζει μεγάλες καταστροφές.
Το 1204, μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, η Ρόδος όπως και πολλά άλλα Ελληνικά νησιά παραχωρήθηκε στους Ενετούς αλλά ο Βυζαντινός διοικητής Λέων Γαβαλάς αυτοανακηρύσσεται ανεξάρτητος ηγεμόνας του νησιού. Περί το 1250 το νησί τέθηκε υπό την κυριαρχία της Αυτοκρατορίας της Νίκαιας και από το 1261 υπό την κυριαρχία της ανασυσταμένης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Τα χρόνια μετά το 1261 το νησί διοκήθηκε και από Γενουάτες ναυάρχους.

[Επεξεργασία] Ιπποτοκρατία
Το 1309 η Ρόδος, η Κως και η Λέρος πωλούνται στο Τάγμα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ. Μια νέα εποχή ξεκινά για τη Ρόδο καθώς το Τάγμα που αρχικός σκοπός του ήταν η περίθαλψη των Χριστιανών προσκυνητών στους Αγίους Τόπους, αναδεικνύεται σε στρατιωτική, οικονομική και εμπορική δύναμη στην περιοχή. Οι Ιππότες που κατάγονταν απ’ όλες τις καθολικές χώρες, κατάφεραν να συνάψουν συμφωνίες με τις μεγάλες δυνάμεις της Δυτικής Ευρώπης, με σκοπό να αποδυναμώσουν τις μουσουλμανικές δυνάμεις που είχαν αρχίσει να επεκτείνονται.
Στα χρόνια της ιπποτοκρατίας η Ρόδος αποτέλεσε ισχυρό εμπορικό κέντρο λόγω της σημασίας της Μεσογείου στο εμπόριο της εποχής και της γεωγραφικής θέσης του νησιού. Τότε ανανεώθηκε και επεκτάθηκε η Μεσαιωνική πόλη, που παραμένει ζωντανή ως τις μέρες μας και όλα τα σημαντικά κάστρα, οι οχυρώσεις της πόλης, καθώς και πολλά μοναστήρια και εκκλησίες. Ο στόλος των Ιωαννιτών έλεγχε τη ναυσιπλοία στην Ανατολική Μεσόγειο και αποτελούσε συνεχή απειλή για τον Τουρκικό στόλο. Οι Μωαμεθανοί προσπάθησαν επανειλημμένα να εκδιώξουν τους Ιωαννίτες από την περιοχή ενώ οι Ιππότες με συνδυασμό συνεχούς στρατιωτικής προετοιμασίας, διπλωματίας και κατασκοπίας κατάφερναν να τους αντιμετωπίσουν. Το 1480 η μεγάλη πολιορκία του νησιού από τους Τούρκος αποκρούστηκε από τους Ιππότες και τον Ροδιακό πληθυσμό. Η επόμενη πολιορκία όμως το 1522 από τον Σουλτάνο Σουλεϊμάν, παρά την γενναία αντίσταση δεν είχε το ίδιο αποτέλεσμα. Το Τάγμα αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει και να εγκαταλείψει το νησί την 1η Ιανουαρίου 1522.

[Επεξεργασία] Οθωμανική κυριαρχία
Το 1522, μετά από έξι μήνες πολιορκίας η Ρόδος πέφτει στα χέρια των Τούρκων και στην κυριαρχία του Σουλτάνου Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς. Για τέσσερις περίπου αιώνες οι Οθωμανοί κατείχαν τη Ρόδο. Η Ρόδος ως έδρα Τουρκικών στρατευμάτων και αποκομμένη από την Ελλάδα, δεν μπορούσε να συμμετάσχει στην Επανάσταση του 1821. Ωστόσο πολλοί Ροδίτες και Δωδεκανήσιοι πήραν μέρος στον Αγώνα με κάθε τρόπο. ΄Ομως τα Δωδεκάνησα δεν συμπεριλήφθησαν στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος, αλλά παρέμειναν υπό την Οθωμανική κατοχή.

[Επεξεργασία] Νεότερα χρόνια
Τον Μάϊο του 1912, στη διάρκεια του Ιταλο-Τουρκικού πολέμου, η Ρόδος καταλήφθηκε από τον Ιταλικό στρατό και παρέμεινε υπό Ιταλική κυριαρχία, ως το 1945. Τον Μάρτιο του 1948 με την υπογραφή της συνθήκης των Παρισίων, η Ρόδος και όλα τα Δωδεκάνησα ενσωματώθηκαν με την Ελλάδα. Σήμερα, η Ρόδος εκμεταλλευόμενη τις μοναδικές ομορφιές της και τα σημαντικά ιστορικά μνημεία που διαθέτει, έχει εξελιχθεί σε ένα παγκοσμίως γνωστό τουριστικό θέρετρο.

[Επεξεργασία] Διοικητική διαίρεση

Ρόδος
Η Ρόδος χωρίζεται διοικητικά στους Δήμους (σε παρένθεση ο πληθυσμός τους κατά την απογραφή του 2001):
Ρόδου (53.709)
Αρχαγγέλου (7.779)
Ατταβύρου (3.225)
Αφάντου (6.712)
Ιαλυσού (10.107)
Καλλιθέας (10.251)
Καμείρου (5.145)
Λινδίων (3.633)
Νότιας Ρόδου (4.313)
Πεταλούδων (12.133)
Μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσα του νησιού η πόλη της Ρόδου με πληθυσμό 53.709 κατοίκους. Επίσης είναι πρωτεύουσα του Νομού Δωδεκανήσων.

[Επεξεργασία] Γεγονότα

Η μεγάλη πυρκαγιά Ιουλίου του 2008, από το χωριό Αγ. Ισίδωρος
Τον Ιούλιο του 2008 ξέσπασε στο νησί μεγάλη πυρκαγιά με σημείο έναρξης το χωριό Αγ. Ισίδωρος του Δήμου Αταβύρου. Ως αιτία της πυρκαγιάς αναφέρθηκε η προσπάθεια κατοίκου του χωριού να κάψει ξηρά χόρτα και κλαδιά στο χωράφι του με θερμοκρασία περιβάλλοντος 36 βαθμούς Κελσίου και ένταση ανέμων 6 Μποφώρ. Η φωτιά επεκτάθηκε γρήγορα και στις έξι ημέρες διάρκειάς της έκαψε συνολικά 120.000 στρ. πευκοδάσους και καλλιεργειών. Στα σημεία ακμής της επιχείρησαν από αέρος 2 ελικόπτερα και 9 πυροσβεστικά αεροσκάφη. Στις χερσαίες επιχειρήσεις συμμετείχαν πυροσβεστικά οχήματα της Πυροσβεστικής, μικρά οχήματα του τοπικού οργανισμού δασοπυρόσβεσης και ομάδες εθελοντών.

[Επεξεργασία] Πρόσωπα
Ιμαλία, μυθική νύμφη
Κλεόβουλος (6ος αιώνας π.Χ.), τύραννος της Λίνδου και ένας από τους επτά σοφούς
Χάρης ο Λίνδιος (3ος αιώνας π.Χ.), γλύπτης, δημιουργός του Κολοσσού της Ρόδου
Ίππαρχος (2ος αιώνας π.Χ.), αστρονόμος, γεωγράφος, χαρτογράφος και μαθηματικός
Παναίτιος (185 π.Χ.-109 π.Χ.), φιλόσοφος

[Επεξεργασία] Βιβλιογραφία
"Ρόδος: Το όνομα της Ρόδου". Ειδικό αφιέρωμα περιοδικού Γεωτρόπιο, τεύχος 12 σ.20-31 (Ιουλ. 2000)